ĐI CHÙA LỄ PHẬT ĐẦU NĂM NHƯ THẾ NÀO CHO ĐÚNG ?

Đi lễ chùa đầu năm là truyền thống cao đẹp của người Việt ta. Bên cạnh tấm lòng thành kính, mỗi người khi đến chùa đầu năm cần chú ý cách sắm sửa đồ lễ và hành lễ đúng cách để thể hiện sự tôn kính với nhà Phật.

Việc tuân thủ trong sắm lễ, cũng như trong ăn mặc không chỉ được thực hiện khi đi chùa đầu năm, mà bất kỳ dịp nào đến chùa mọi người cũng phải lưu ý.

Dưới đây là một số lưu ý khi sắm lễ và hành lễ khi đến chùa đầu năm mới.

Lễ vật đi chùa gồm có những gì?

 Thực ra việc sắm lễ không có quy định nào chung cho tất cả mọi người. Tùy theo điều kiện cũng như hoàn cảnh của mỗi gia đình, mà chúng ta có cách sắm lễ phù hợp. Dù thế, mỗi người khi đến chùa cần lưu ý:

- Khi đến dâng hương ở các chùa nên sắm các lễ chay như: hương, hoa tươi, quả chín, oản, xôi, chè… Hoa tươi lễ Phật là hoa sen, hoa huệ, hoa mẫu đơn, hoa ngâu… không dùng các loại hoa tạp, hoa dại.
- Không đặt lễ mặn ở khu vực Phật điện tức là chính điện, nơi thờ tự chính của ngôi chùa. Trên hương án của chính điện chỉ được dâng đặt lễ chay, tịnh.

 Việc sắm sửa lễ mặn như cỗ tam sinh (trâu, dê, lợn), thịt gà, giò, chả… chỉ có thể được chấp nhận nếu như trong khu vực chùa có thờ tự các vị Đức Ông, Thánh, Mẫu và chỉ dâng đặt tại ban thờ hay điện thờ đó mà thôi.

- Không nên sắm sửa vàng mã, tiền âm phủ để dâng cúng Phật tại chùa. Nếu có lễ này thì  đặt ở bàn thờ Thần Linh, Thánh Mẫu hay ở bàn thờ Đức Ông.

- Tiền giấy âm phủ hay hàng mã kiêng đặt ở ban thờ Phật, Bồ Tát. Tiền thật cũng không nên đặt ở hương án của chính điện, mà nên bỏ vào hòm công đức. Tuyệt đối không nên  “rải” tiền trên tất cả ban thờ hay đặt tiền vào tay tượng.

Cầu nguyện

Theo quan niệm của nhà Phật, Phật chỉ phù hộ an bình, che chở, chứ không thể phù hộ đường công, danh, tài, lộc. Vì vậy, khi chúng ta làm lễ cầu tới cửa Phật nên xin được Phật che chở, bảo vệ. Vào đình, đền, phủ  ta có thể cầu xin may mắn trong sự nghiệp, tình cảm.

Khi hành lễ thì không nên quỳ phía sau những người đang đứng thắp hương. Tùy vào từng môn phái, có thể đứng hoặc quỳ khi làm lễ nhưng cần phải lên trước. Khi đứng khấn vái, không nên đứng thẳng ban thờ mà nên đứng chếch sang một bên. Và không nên bước qua mặt những người đang quỳ lạy.

Nguyên tắc cầu nguyện chúng ta nên cầu cho chúng sinh trước, sau đó cầu cho gia đình, dòng họ và cuối cùng chúng ta cầu cho bản thân mình. Như thế vừa thể hiện được tâm đức cũng như tấm lòng thành kính của bản thân trước Phật.

Nguyên tắc ra, vào

Khi đi qua cổng Tam quan vào chùa nên đi vào cửa Giả quan ( ở bên tay phải của mình theo hướng vào chùa) và đi ra bằng cửa Không quan (ở bên phía kia), nghĩa là đi ngược chiều kim đồng hồ theo chiều quay của chữ vạn. Cửa Trung quan (tức cửa chính, cửa giữa) chỉ dành cho Thiên tử, bậc cao tăng, bậc khoa bảng đi vào chùa và đi ra cũng theo cửa này. Ngoài ra, ta cũng không được dẫm lên bậu cửa nhà chùa.

Trang phục

Khi vào chùa nên tránh mặc áo ngắn tay, áo sát nách, áo may ô, quần soóc, váy ngắn,… Đối với Phật tử thì phải mặc áo lễ khi đến điện thờ Phật trong chùa.

Đối với nam có thể mặc comple, quần âu, hoặc mặc áo nghiêm túc, không lố lăng. Còn nữ có thể mặc áo dài, hoặc mặc áo quần bình thường, gọn gàng, đảm bảo sự kín đáo, truyền thống.

Đến chùa hành lễ theo các bước sau:

Bước 1 – Đặt lễ vật: thắp hương và làm lễ ở ban thờ Đức Ông trước tiên.

Bước 2 – Sau khi đặt lễ ở ban Đức Ông xong, đặt lễ lên hương án của chính điện, thắp đèn nhang rồi làm lễ chư Phật, Bồ Tát.

Bước 3 – Sau khi đặt lễ chính điện xong thì đi thắp hương ở tất cả các ban thờ khác của nhà bái đường. Khi thắp hương lên đều có 3 lễ hay 5 lễ. Nếu chùa nào có điện thờ Mẫu, Tứ phủ thì đến đó đặt lễ, dâng hương cầu theo ý nguyện.

Bước 4 – Cuối cùng thì lễ ở nhà thờ Tổ (nhà Hậu).

Bước 5 – Cuối buổi lễ, sau khi đã lễ tạ để hạ lễ thì nên đến nhà trai giới hay phòng tiếp khách để thăm hỏi các vị sư, tăng trụ trì và có thể tùy tâm công đức.

NHỮNG VIỆC KHÔNG NÊN LÀM KHI LỄ CHÙA

1. Không chạy qua chạy lại, nói chuyện, bình phẩm, ngồi hoặc nằm trong Phật đường. Không tùy tiện hắt hơi, sổ mũi, khạc nhổ,… quanh khu vực Phật điện, tam bảo.

2. Không được tùy ý làm ồn hoặc nói những lời bất kính đối với Phật, Thánh, cũng không được có thái độ thiếu cung kính như tùy tiện dùng tay chỉ trỏ vào tượng Phật

3. Vào Phật đường, tam bảo không nên đi giày dép, nhai trầu, hút thuốc. Tam bảo là nơi tôn nghiêm, có giới hương, định hương, chân hương, đòi hỏi phải trì giới để di dưỡng thanh tịnh, tuyệt đối không gây ồn ào, hỗn tạp.

4. Không nên mang theo mũ áo, khăn, túi xách, gậy gộc, gang tay… vào Tam Bảo bái Phật. Lỡ đặt những đồ đạc như vậy trên bàn, trên chiếu hoặc trong góc tam bảo để bái Phật thì mọi công quả tu dưỡng bấy lâu đều tiêu tán. Đi lễ chùa, tốt nhất không mang theo những đồ tùy thân khi vào tam bảo.

5. Trước tượng Phật nên cung kính nghiêm trang, không nhìn ngang ngó dọc, khệnh khạng trước tam bảo. Nếu muốn chiêm ngưỡng tượng Phật, nên đứng từ ngoài để quan sát.

6. Không nên chụp ảnh, quay phim tùy tiện trong chùa.

7. Tuyệt đối không được tự ý lấy sử dụng hoặc mang bất kỳ đồ đạc gì của nhà chùa về làm của riêng. Và cũng không nên mang các đồ ở đình chùa về đặt lên ban thờ nhà mình. Đồ đã cúng rồi không thể cúng lại; hơn nữa nhiều đồ có chứa trường khí âm, ảnh hưởng xấu đến ban thờ.

Dương Ngọc Sáng tổng hợp.